اوراق مشارکت چیست؟

طبق ماده ۲ قانون انتشار اوراق مشارکت مصوب ۱۳۷۶/۰۶/۳۰ مجلس شورای اسلامی و ماده ۱ آیین‌نامه اجرایی اجرایی قانون نحوۀ انتشار اوراق مشارکت مصوب ۱۳۷۷/۵/۱۸ هیئت وزیران، اوراق مشارکت چنین معرفی شده است:

اوراق بهادار با نام یا بی‌نامی است که به موجب قانون یا مجوز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به قیمت اسمی مشخص برای مدت معین ‌و برای تأمین بخشی از منابع مالی موردنیاز طرح‌های عمرانی- انتفاعی دولت مندرج در قوانین بودجه سالانه کشور یا برای تأمین منابع مالی لازم برای تهیۀ مواد ‌اولیه موردنیاز واحدهای تولیدی توسط دولت، شرکت‌های دولتی، ‌شهرداری‌ها و مؤسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی و مؤسسات عام المنفعه و شرکت‌های ‌وابسته به دستگاه‌های مذکور، شرکت‌های سهامی عام و خاص و شرکت‌های تعاونی تولید منتشر می‌شود و به سرمایه‌گذارانی که قصد مشارکت در اجرای طرح‌های‌ یاد شده را دارند از طریق عرضه عمومی واگذار می‌گردد.

اوراق بهادار (Securities) هر نوع ورقه یا مستندی است که متضمن حقوق مالی قابل نقل‌و‌انتقال برای مالک آن باشد. به‌بیان‌دیگر اوراق بهادار نوعی ابزار مالی با قابلیت نقل‌و‌‌انتقال است. این اوراق از هر نوع آن شامل سهام عادی، سهام ممتاز، حق تقدم، سهام جایزه، اوراق مشارکت، مشتقات، اختیار معامله، قرارداد آتی و صکوک که باشد، نوعی ارزش مالی را برای مالک آن به‌همراه دارد.

همچنین شرکت یا نهادی که اوراق بهادار صادر می‌کند، به‌عنوان صادرکننده(توزیع‌کننده) شناخته می‌شود. این اوراق در بازار سرمایه به سه بخش کلی «اوراق بدهی»، «اوراق حقوق صاحبان سهام»، «ابزارهای مشتقه» تقسیم می‌شود.

1. بازار اوراق سهام: بازاری که سهام شرکت های سهامی (عادی و ممتاز) در آن داد و ستد می شود.

2. بازار ابزارهای مشتقه: بازاری که معاملات ابزارهای مبتنی بر دارایی‌های مالی یا فیزیکی (اختیار معامله و قرارداد آتی) در آن صورت می پذیرد.

3. بازار اوراق بدهی (قرضه): بازاری که ابزارهای با درآمد ثابت در آن معامله می‌شود.